Tæknidagur fjölskyldunnar var haldinn í Verkmenntaskóla Austurlands í Neskaupstað í níunda sinn sl. laugardag. Fjöldi fyrirtækja, stofnana og félagasamtaka kynntu starfsemi sína svo dagskráin var fjölbreytt og höfðaði til allra aldurshópa. Dagurinn heppnaðist vel og var fjölsóttur af fólki allsstaðar að af Austurlandi.
Náttúrustofan tók að sjálfsögðu þátt og kynnti ýmis verkefni sem stofan vinnur að. Meðal annars voru sýndir hálskragar sem fara á hreindýr og senda staðsetningargögn, skoðuð voru landupplýsingagögn um hreindýr og gæsir, aldur hreindýrakjálka var metinn, sýnt var hvernig myndir teknar með flygildi nýtast við kortlagningu lúpínu, botndýralíf sjávar var skoðað undir víðsjá og síðast en ekki síst gátu gestir spreytt sig á fuglaratleik um svæðið.
Verkmenntaskólinn á hrós skilið fyrir að standa að þessum flotta Tæknidegi og ljóst er að þeir gestir sem komu og nutu hans upplifðu margt spennandi.
Náttúrustofa Austurlands vaktar ástand gróðurs í rannsóknarreitum á Snæfellsöræfum (42) og Fljótsdalsheiði (30) vegna hugsanlegra áhrifa Kárahnjúkavirkjunar, einkum Hálslóns. Meginmarkmiðið er að kanna langtímabreytingar á gróðri. Verkefnið hófst í Kringilsárrana árið 2006, sama ár og byrjað var að safna vatni í Hálslón. Næstu tvö ár var ástand gróðurs kannað á Vesturöræfum og Fljótsdalsheiði og mælingar á öllum svæðunum voru endurteknar áratug síðar.
Skýrslur á íslensku með niðurstöðum frá hverju svæði birtust á árunum 2016-2018 og eru aðgengilegar á síðu Náttúrustofunnar. Áhugi var fyrir að taka niðurstöður frá öllum svæðunum saman auk þess að gera gögnin aðgengileg til mögulegrar notkunar í stærri rannsóknum. Náttúrustofan skrifaði grein sem nú hefur verið birt í vísindaritinu Applied Vegetation Science. Titill greinarinnar er "Decadal vegetation changes in a subarctic-alpine ecosystem: Can effects of Iceland's largest hydropower reservoir, climate change, and herbivory be detected?"
Í greininni er fjallað um þær breytingar á gróðri sem vart var við á rannsóknartímanum og helstu mögulegu áhrifaþættir ræddir, þ.e. bein áhrif Hálslóns, loftslagsbreytingar og beitaráhrif. Gróður var fjölbreyttur og ýmis konar breytingar urðu á tímabilinu, en engin ein alhliða breyting varð á öllu rannsóknarsvæðinu. Mestu breytinganna varð vart á Fljótsdalsheiði, þar sem heildargróðurþekja minnkaði marktækt milli ára í mólendis- og votlendisreitum.
Niðurstöðurnar bentu til þess að svæðið væri undir margvíslegum og samverkandi áhrifum, m.a. af mannavöldum. Möguleg áhrif Hálslóns á gróður í reitum á tímabilinu voru einkum óbein, m.a. vegna taps á beitar- og varplandi og breytinga á hagagöngu hreindýra. Miklar stofnstærðarbreytingar hjá bæði hreindýrum og heiðagæsum um þetta leyti voru einnig líklegar til að hafa haft áhrif. Möguleg áhrif loftslagsbreytinga féllu í skuggann af miklum breytingum á landnotkun.
Þann 15. mars síðastliðinn sá Aðalheiður Elfríð Heiðarsdóttir á Dalatanga Hagaskvettu Saxicola rubicola í útihúsi á bænum og tók hún þessar myndir þar. Hagaskvetta er smár spörfugl sem er algengur varpfugl í Evrópu en er sjaldgæfur flækingar hérlendis. Flestar tilkynningar hafa borist um hana að vori. Hagaskvettan sem sást á Dalatanga virðist vera fullorðinn karlfugl, en þeir eru með dökkann haus og áberandi hvíta skellu undir kinn samanborið við ljósara höfuð kvenfugls.
Hálfdán Helgi Helgason hefur verið ráðinn sviðsstjóri hreindýrarannsókna hjá Náttúrustofu Austurlands. Hálfdán hefur starfað sem vistfræðingur á Náttúrustofunni síðan 2019. Hans meginverkefni hafa verið á sviði fuglarannsókna og nú undanfarið stofnrannsóknir á grágæsum á Íslandi auk annara veiðitegunda, í samstarfi við erlenda og innlenda aðila. Hann hefur jafnframt komið að hreindýratalningum og úrvinnslu hreindýragagna.
Ljósmynd: Hálfdán ásamt Páli Leifssyni við GPS merkingar á grágæs
Tæknidagur fjölskyldunnar var haldinn í Verkmenntaskóla Austurlands í Neskaupstað í níunda sinn sl. laugardag. Fjöldi fyrirtækja, stofnana og félagasamtaka kynntu starfsemi sína svo dagskráin var fjölbreytt og höfðaði til allra aldurshópa. Dagurinn heppnaðist vel og var fjölsóttur af fólki allsstaðar að af Austurlandi.
