Náttúrustofa Austurlands leitar til áhugafólks um gæsir, veiðar og rannsóknir og óskar eftir að fá innsenda vængi af veiddum gæsum eða greiningarhæfar myndir af vængjum og afla.
Náttúrustofa Austurlands (NA) hefur um langt skeið tekið þátt í rannsóknum á gæsum og leiðir nú vöktun á íslenska grágæsastofninum samkvæmt samningi við Umhverfisstofnun. Verkefnið er til þriggja (2020-2022) ára og er unnið í samvinnu við Náttúrufræðistofnun Íslands og styrkt með fjármunum vegna sölu veiðikorta. Byggt er á vöktunaráætlun sem var samþykkt af Umhverfis- og auðlindaráðuneytinu, Umhverfisstofnun og samráðsnefnd um sjálfbærar veiðar sem m.a. í eiga sæti fulltrúar Skotvís. Lögð er sérstök áhersla á vöktun grágæsar vegna óvissrar stöðu stofnsins en vöktunin nær einnig til annara gæsategunda.
Vöktun grágæsar er þríþætt:
- Talning hér á landi í nóvember samhliða talningum á vetrastöðvum á Bretlandseyjum.
- Talningar og mælingar á aldursamsetningu auk mælinga á fjölskyldustærðum síðsumars og að hausti.
- Aldurssamsetning afla með greiningu á vængjum.
Með því að mæla samhliða aldurshlutföll í hópum hér á landi (sem ekki hefur verið gert áður og bera saman hliðstæð gögn frá vetrarstöðum og ungahlutfall í veiði er vonast til að fá betri upplýsingar um varpárangur og ungaframleiðslu stofnsins og samband þessara þátta innbyrðis..
Við leitum því til veiðimanna og óskum eftir að fá gæsavængi eða myndir af þeim, þ.e. nærmynd af væng tekið ofan frá fyrir hverja gæs auk myndar af heildarafla (hópmynd) eftir hverja veiðiferð. Mikilvægt er að kviður hverrar gæsar vísi upp og sjáist vel. Með myndum og vængjum skal fylgja veiðidagsetning og eins nákvæm staðsetning og veiðimenn vilja gefa upp.
Gagnasettið verður öllum opið, þó með þeim takmörkunum að nafn veiðimanns og nákvæm veiðistaðsetning verða ekki gefin upp. Myndir má senda á vefpóstfang náttúrustofunnar na(hjá)na.is einnig er hægt að hafa samband við okkur í gegnum facebook síðu stofunnar. Vængi má senda inn með Landfluttningum eða Eimskip á
Náttúrustofa Austurlands tekur þátt í verkefninu náttúruvernd og efling byggða (liður C.9 í aðgerðaáætlun byggðaáætlunar 2018-2024). Fyrsta áfangaskýrsla, um val og lýsingu á svæðum fyrir verkefnið á Austurlandi, er komin út. Verkefnið miðar að því að greina tækifæri og ávinning í héraði af nýtingu náttúruverndarsvæða, til dæmis með náttúrutengdri ferðaþjónustu. Næsta áfangaskýrsla mun fjalla um þau tækifæri og möguleg áhrif friðlýstra svæða á tekjur og atvinnu í nánasta umhverfi þeirra verða könnuð. Við hvetjum fólk til að skoða fyrstu áfangaskýrsluna og koma með athugasemdir og ábendingar.
Dagana 22-26. júní 2020 var haldið náttúrufræðinámskeið á Mjóeyri á Eskifirði í tengslum við Gönguvikuna í Fjarðarbyggð. Náttúrustofa Austurlands og Ferðaþjónusta Mjóeyrar hafa haldið utan um námskeiðið undanfarin ár og starfsfólk Náttúrustofunnar leiðbeinandi á námskeiðinu. Að þessu sinni tóku 11 galvaskir krakkar á aldrinum 8-12 ára þátt. Fuglar voru skoðaðir á ferð og tekin út hæð stígvélabrúnar við vað á eftir hornsílum í lækjum eða fjörudýrum og sprettfiskum í fjörum. Uppáhalds blómplöntur voru valdar og pressaðar og myrkfælnin mæld í Helgustaðarnámu. Krakkarnir báru mikla virðingu fyrir friðunarákvæðum á silfurberginu og er þetta líklega í fyrsta sinn sem ekki þurfti að tæma úr vösum ástríkra og kappsamra silfurbergssafnara. Einstaklingar eru aldrei betri vísindarmenn heldur en á þessum aldri og var mikið fjör og orka í þessum hóp. Náttúrustofa Austurlands þakkar þáttökuna.
Auk þess að kortleggja burðarsvæði Snæfellshjarðar hefur Náttúrustofa Austurlands komið að eyrnamerkingum og utanumhald merkinga á hreinkálfum. Frá 1980 hefur stofan haldið utan um merkingar á 136 kálfum og einstaka dýri sem losað var úr sjálfheldu. Til að slíkar merkingar geti gefið upplýsingar um ferðir og svæðisnotkun hreindýra þurfa dýrin að sjást sem oftast aftur og tilkynningar um það þurfa að berast Náttúrustofu Austurlands. Fyrstu árin bárust ekki margar tilkynningar um merktu dýrin (endurheimtur) en smám saman varð almenningur duglegri að tilkynna um merkt dýr auk þess sem aðgengi og umferð um landið hefur aukist. Þótt fá dýr hafi verið merkt með þessum hætti eftir 2004 (64 dýr) hafa endurheimtur verið 72% og gefið mikilvægar upplýsingar um farleiðir, flakk dýra milli veiðisvæða og almenna svæðisnotkun þeirra.
Sævar Guðjónson á Eskifirði hefur merkt þó nokkra kálfa fyrir NA í gegnum árin. Þessa tvo kálfa merkti hann í Hraundal í Loðmundafirði 21. maí 2020.
Burðartími hreindýra er að renna sitt skeið á enda þetta árið. Árleg burðarkortlagning Snæfellshjarðar lauk sunnudaginn 24.maí síðastliðinn, með flugi yfir Brúaröræfi og Jökuldalsheiði. Frá 2005 hefur Náttúrustofa Austurlands kortlagt burðarsvæði Snæfellshjarðar til að fá mynd af þeim og framgangi burðar í ólíkum árum. Svæðin eru kortlögð úr flugvél með því að staðsetja og mynda alla séða kúahópa á Snæfellsöræfum, Jökuldalsheiði, Fljótsdalsheiði og á heiðum norðvestan Vopnafjarðar. Í ár voru flognir um 2251km. Flugið tók um 15 klst og staðsettir voru um 76 hópar með frá einu og upp í um 50 fullorðnu dýri auk kálfa í hverjum hóp. Dreifing kúa á burðartíma fer að einhverju leiti eftir snjóalögum. Í snjóþyngri árum eins og nú virðast kýr dreifðar um stærra svæði og bera frekar á svæðum sem liggja lægra yfir sjó.
Náttúrustofa Austurlands leitar til áhugafólks um gæsir, veiðar og rannsóknir og óskar eftir að fá innsenda vængi af veiddum gæsum eða greiningarhæfar myndir af vængjum og afla.
öktun grágæsar er þríþætt:
